«Πόθεν έσχες για όλους» και για όλα!

«Πόθεν έσχες» για όλους προωθεί το υπουργείο Οικονομικών, με στόχο τη δημιουργία ενός νέου συστήματος φορολογικών δηλώσεων που θα αποτυπώνουν στο μέγιστο, τόσο τα εισοδήματα όσο και τη συνολική περιουσιακή κατάσταση των πολιτών.
Ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου στην πρώτη του συνέντευξη μετά την κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού στο «Εθνος της Κυριακής» αναλύει πλήρως τους στόχους της κυβέρνησης για την ανάταξη και το «νοικοκύρεμα» της Οικονομίας - για έναν «μαραθώνιο που μόλις έχει αρχίσει».
Ο κ. Παπακωνσταντίνου μιλά για ένα σύγχρονο σύστημα διασταύρωσης και εντοπισμού της φορολογητέας ύλης, επισημαίνοντας την ανάγκη διεύρυνσης και αποτελεσματικότερης εφαρμογής του «πόθεν έσχες» -μέσω ενός ενιαίου εντύπου- δήλωσης, όπως εξετάζει το υπουργείο.
Απαντά αναλυτικά στα ζητήματα σχετικά με τη νέα φορολογική κλίμακα, την αντικατάσταση του ΕΤΑΚ, την ανασυγκρότηση του «ΣΔΟΕ», την επιβολή κυρώσεων και τη λειτουργία του point system. Ανακοινώνει τη δημιουργία μιας ενιαίας αρχής πληρωμής στο Δημόσιο και τη γενική κατεύθυνση για ενιαίο μισθολογικό καθεστώς σε αυτό, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο φορολόγησης (μέσω διαβούλευσης) και των εσόδων από τα ακίνητα της Εκκλησίας.
Συνέντευξη στη Φώφη Γιωτάκη
Ποια εισοδήματα θα πληρώσουν περισσότερο φόρο και ποια θα έχουν ελαφρύνσεις;
H αναδιανομή περνά και από την ανακατανομή του φορολογικού βάρους. Με αλλαγή στους συντελεστές στην κατεύθυνση της ελάφρυνσης των χαμηλών εισοδημάτων και ένταξη στην κλίμακα των φυσικών προσώπων των εισοδημάτων από μερίσματα. Ομως βασικό στοιχείο του νέου φορολογικού πλαισίου είναι και η διόρθωση των σημερινών μεγάλων αδικιών, με μεγαλύτερη τη φοροδιαφυγή, που υπάρχει σχεδόν παντού και είναι πολύ μεγαλύτερη σε κάποιες κατηγορίες εισοδημάτων. Μεγάλη αδικία και άνιση μεταχείριση των πολιτών σηματοδοτεί επίσης η πολυπληθής κατηγορία των χαριστικών φοροαπαλλαγών, των εξαιρέσεων και των διαφόρων μορφών αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων χωρίς προφανή κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.
Η νέα φορολογική κλίμακα θα έχει περισσότερα κλιμάκια και συντελεστές; Συγκεκριμένα...
Οι προγραμματικοί μας στόχοι για το νέο πλαίσιο φορολόγησης δεν αλλάζουν. Η νέα φορολογική κλίμακα θα είναι ενιαία για τα εισοδήματα από εργασία και από μερίσματα. Θα είναι προοδευτική ώστε οι φορολογούμενοι να συνεισφέρουν ανάλογα με τη φοροδοτική τους ικανότητα. Θα υπάρχει τιμαριθμοποίηση, ώστε να προστατεύονται τα εισοδήματα από τον πληθωρισμό. Δεν θα αυξηθεί ο ανώτερος συντελεστής, ενώ θα υπάρχει ελάφρυνση των χαμηλών εισοδημάτων. Αυτές είναι οι αρχές πάνω στις οποίες θα βασιστεί η συζήτηση για τη διαμόρφωση της νέας φορολογικής κλίμακας.
Θα καταργηθεί εφάπαξ η αυτοτελής φορολόγηση για όλες τις αμοιβές και τα εισοδήματα;
Η ενιαία και προοδευτική φορολόγηση όλων των αμοιβών και εισοδημάτων των φυσικών προσώπων είναι βασική αρχή ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος, το οποίο αντιμετωπίζει ισότιμα τους πολίτες. Με εξαίρεση κάποιες μορφές εισοδήματος που έχουμε πει ότι δεν αλλάζει το καθεστώς φορολόγησής τους, όπως για παράδειγμα τα έσοδα από τόκους, όλες οι υπόλοιπες περιπτώσεις αυτοτελούς φορολόγησης, καθώς και τα κοινωνικοοικονομικά κριτήρια που μέχρι τώρα τις επέβαλλαν, θα επανεξεταστούν στο πλαίσιο της κοινωνικής διαβούλευσης.
Ο νέος φόρος που αντικαθιστά το ΕΤΑΚ θα έχει υψηλότερους συντελεστές και από ποια αξία ακίνητης περιουσίας και πάνω θα εφαρμοστούν;
Από το επόμενο έτος η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας θα γίνεται με ένα νέο προοδευτικό σύστημα, που θα επιβαρύνει περισσότερο τις μεγάλες περιουσίες. Θα υπάρχει προφανώς αφορολόγητο όριο και δεν πρόκειται να επιβαρυνθούν οι μικρές και οι μεσαίες ακίνητες περιουσίες. Και σε αυτή την κατηγορία είναι ανάγκη να διορθωθούν οι σημερινές αδικίες, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τα ακίνητα των offshore εταιρειών. Τα όρια, τα κλιμάκια και οι συντελεστές φορολόγησης επίσης θα αποτελέσουν αντικείμενο της διαβούλευσης.
Τεκμήρια διαβίωσης και πόθεν έσχες. Προς ποια κατεύθυνση οι όποιες αλλαγές;
Κατ’ αρχάς είναι κρίσιμο να υπάρξει άμεσα ένα σύγχρονο σύστημα διασταύρωσης και εντοπισμού της φορολογητέας ύλης. Το σύστημα αυτό μπορεί να στηριχθεί σε έναν συνδυασμό κινήτρων και αξιοποίησης της τεχνολογίας. Υπάρχει προφανώς ζήτημα διεύρυνσης και αποτελεσματικότερης εφαρμογής του πόθεν έσχες. Ομως γενικότερα πρόθεση είναι να πάμε σε ένα σύστημα φορολογικών δηλώσεων που στο μέγιστο τόσο τα εισοδήματα όσο και τη συνολική περιουσιακή κατάσταση των πολιτών, ένα είδος «πόθεν έσχες» για όλους. Είναι αναγκαίο για να υπάρχει πραγματική δικαιοσύνη στους φόρους.
Το ΕΤΑΚ μπορεί να αποτελέσει βάση δεδομένων για διασταύρωση στοιχείων; Θα υπάρξει ηλεκτρονικό αρχείο ακινήτων;
Ηδη έχει αρχίσει να ολοκληρώνεται μία ηλεκτρονική βάση δεδομένων για τις ακίνητες περιουσίες. Αυτή θα πρέπει να διευρυνθεί και να ολοκληρωθεί στο πλαίσιο του νέου συστήματος φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας. Ως προς τη διασταύρωση στοιχείων, είναι προφανές, ότι ένα σύγχρονο σύστημα ελέγχων και διασταυρώσεων, για να είναι αποτελεσματικό, πρέπει να αξιοποιεί όλη τη διαθέσιμη προς τις υπηρεσίες πληροφόρηση, πολύ δε περισσότερο όταν αυτές υπάρχουν ηλεκτρονικά.
Για τους ελεγκτικούς μηχανισμούς Αδιάφθορο και με σύγχρονα μέσα το νέο ΣΔΟΕ
Μία πτυχή της ανασυγκρότησης των ελεγκτικών μηχανισμών είναι η «επιστροφή» του παλιού ΣΔΟΕ; Τι ακριβώς θα αλλάξει την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των ελέγχων; Θα υπάρξει πόιντ σύστεμ;
Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που κάνει διεθνή «πρωταθλητισμό» στη φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή. Κάθε μορφή φοροδιαφυγής απαιτεί κατάλληλους ελεγκτικούς μηχανισμούς για τον εντοπισμό και την αντιμετώπισή της. Προφανώς θα υπάρξει ανασυγκρότηση και βελτίωση αδιάφθορων σωμάτων, που θα διεξάγουν επιτόπιους οικονομικούς ελέγχους και θα επιβάλλουν κυρώσεις. Είναι όμως εξίσου αναγκαία και η αντικειμενικοποίηση του συστήματος ελέγχων, με σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα διασταυρώσεων στοιχείων από τις φορολογικές διοικήσεις, ώστε να μπορεί να ανιχνεύεται εύκολα η πιθανότητα απόκρυψης φορολογητέας ύλης, ελαχιστοποιώντας την ανάγκη επιτόπιου ελέγχου. Τελικά σημαντική είναι και η παροχή κινήτρων συμμόρφωσης, ειδικά για τις μικρότερες, αλλά πάρα πολλές, περιπτώσεις εκούσιας ή ακούσιας φοροδιαφυγής. Σε αυτή την κατεύθυνση θα λειτουργήσουν μηχανισμοί όπως το point system, που δίνει δεύτερη ευκαιρία συμμόρφωσης χωρίς κατ’ αρχάς επιβολή σημαντικών κυρώσεων, αλλά και δράσεις που διευκολύνουν την αυτοσυμμόρφωση όπως η κωδικοποίηση και απλοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας.
Ναι στο ενιαίο μισθολογικό καθεστώς που ζητεί η ΑΔΕΔΥ;
Η γενική κατεύθυνση, στην οποία συμφωνεί και η ΑΔΕΔΥ, είναι να υπάρξει ένα ενιαίο μισθολογικό καθεστώς στον δημόσιο τομέα. Πριν φτάσουμε όμως εκεί πρέπει να δούμε καθαρά το υπάρχον σύστημα. Αυτό με τις σημερινές συνθήκες είναι αδύνατο. Δουλεύοντας για την προετοιμασία του προϋπολογισμού τις τελευταίες εβδομάδες, αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι υπάρχουν μισθοί και επιδόματα παντού, σε κάθε κωδικό δαπάνης. Ακόμη και στους κωδικούς του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων υπάρχουν επιδόματα δημοσίων υπαλλήλων. Το σύστημα αυτό καθιστά αδύνατο ακόμη και για τον υπουργό οικονομικών, που υπογράφει την εισοδηματική πολιτική, να ελέγξει ποιοι μισθοί και ποια επιδόματα δίνονται και πού. Μιλάμε για πολλές ταχύτητες μισθοδοσίας υπαλλήλων και για τεράστιες ανισότητες και αδικίες. Αυτή την απαράδεκτη κατάσταση θα τη σταματήσουμε σύντομα με τη δημιουργία μιας ενιαίας αρχής πληρωμής για το Δημόσιο, ώστε όλοι οι μισθοί και όλα τα επιδόματα των δημοσίων υπαλλήλων να επέλθουν στη γνώση αυτών που αποφασίζουν την εισοδηματική πολιτική, αυτών που επηρεάζονται από αυτήν, αλλά και αυτών που την πληρώνουν, δηλαδή των πολιτών.
Προτείνετε αυξήσεις σε έμμεσους φόρους (π.χ. ειδικός φόρος καυσίμων, κ.ά.);
Οι μοναδικές αυξήσεις σε έμμεσους φόρους που ο προϋπολογισμός του 2010 λαμβάνει υπόψη είναι η αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα τσιγάρα και τα ποτά, ώστε να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν σημαντικές πολιτικές για τους πολίτες, όπως η αύξηση του νοσηλευτικού προσωπικού στα δημόσια νοσοκομεία.
Για τις ιδιωτικοποιήσεις Ολες οι επιζήμιες ΔΕΚΟ θα μπουν στο μικροσκόπιο
Ο κ. Παπανδρέου υποστήριζε προεκλογικά ότι «υπάρχουν λεφτά», αλλά τώρα «αποφεύγετε» την απόσυρση των αυτοκινήτων για την εξοικονόμηση πόρων. Πλήρης διάσταση... Εχετε επαρκείς εξηγήσεις;
Δεν υπάρχει καμία διάσταση, ακριβώς το αντίθετο. Μέσα σε μόλις ένα μήνα έχουμε ενεργοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματός μας για τις πρώτες 100 ημέρες, ενώ ο προϋπολογισμός του 2010 δείχνει καθαρά την πρόθεσή μας να ξεκινήσει άμεσα η υλοποίηση του σημαντικότερου μέρους του προγράμματός μας για την τετραετία. Σε σχέση με το εάν «υπάρχουν λεφτά», η αποκάλυψη του πραγματικού μεγέθους του δημοσιονομικού προβλήματος έχει κάνει ακόμη πιο δύσκολη την υλοποίηση, αλλά δεν έχει αλλάξει τις προτεραιότητές μας. Πρέπει όμως να κάνουμε συγκεκριμένες επιλογές. Σε αυτήν τη φάση, δεν θα ήταν δυνατό να διαθέσουμε κατά προτεραιότητα περίπου 400 εκ. ευρώ για την απόσυρση και άρα την αύξηση των εισαγωγών αυτοκινήτων και να μην υλοποιήσουμε στο ακέραιο τη δέσμευση για αύξηση της χρηματοδότησης στην εκπαίδευση κατά 1 δισ. ευρώ μέσα στο 2010.
Με ποια επιχειρήματα και σχεδιασμό θα πείσετε τις Βρυξέλλες για να λάβετε επαρκή παράταση για τη μείωση του ελλείμματος;
Είμαι αισιόδοξος γιατί πιστεύω ότι το κυβερνητικό πρόγραμμα που ενέκριναν με την ψήφο τους οι πολίτες μπορεί να αναδείξει αυτές τις δυνατότητες. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχω χάσει την καλή μου σχέση με την πραγματικότητα. Οι αλλαγές που χρειάζεται ο τόπος δεν γίνονται από τη μία μέρα στην άλλη. Σχέδιο υπάρχει και πρέπει να εφαρμοστεί συστηματικά και χωρίς καθυστερήσεις, αλλά η απόδοσή του θα φανεί μεσοπρόθεσμα. Το σχέδιο και οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι για την πορεία των οικονομικών θα αποτυπωθούν με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που θα καταθέσουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιανουάριο. Η διαδικασία, όμως, που θα οδηγήσει σε οριστική απόφαση για τον χρόνο που θα κερδίσουμε για τη μείωση του ελλείμματος έχει ήδη ξεκινήσει. Αυτό που ζητούν να δουν οι Ευρωπαίοι εταίροι από εμάς είναι ένα αξιόπιστο σχέδιο και συνέπεια στην υλοποίησή του. Ηδη παρά την πραγματικά δύσκολη θέση της χώρας μας οι αντιδράσεις για τις πρώτες μας ενέργειες είναι θετικές. Αισιοδοξώ λοιπόν, αλλά δεν εφησυχάζω. Ο μαραθώνιος έχει μόλις ξεκινήσει.
Aπο το 'Εθνος'