Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος στην οικονομία!

Καλώς ήλθατε στον 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο στις οικονομίες και τις αγορές, λέει ο Richard C. Young συγγραφέας του βιβλίου best-seller της επενδυτικής στρατηγικής στις ΗΠΑ με τίτλο «Financial Armadillo Strategy».
«Ποτέ άλλοτε από τον Πόλεμο στο Βιετνάμ ο κόσμος δεν ήταν τόσο χωρισμένος. Ποτέ άλλοτε στην ιστορία του καπιταλισμού μια οικονομική κρίση δεν έχει λάβει τόσο τεράστιες παγκόσμιες διαστάσεις», σημειώνει.
Οι διαστάσεις της σημερινής παγκοσμιοποίησης δεν συγκρίνονται με εκείνες του ’30. Αλλά σίγουρα ο ρόλος του κράτους είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από τότε, γι’ αυτό και οι «ειδικοί» ελπίζουν η σταθεροποίηση να έρθει από ‘κει.
Οι κρατικές δαπάνες το 1930 ήταν 2,5% του ΑΕΠ στις ΗΠΑ, τώρα είναι στο 20% του ΑΕΠ. Αλλά και πάλι τα προβλήματα της επέκτασης της προηγούμενης περιόδου δείχνουν ότι η λύση δεν έρχεται αυτόματα και εύκολα, καθώς τα μεγέθη των πολυεθνικών είναι κολοσιαία και δύσκολο να διασωθούν αφού θα απαιτούσε τεράστιο δημόσιο κόστος που δεν το φαντάζονταν το 1930 όταν οι "προβληματικές" επιχειρήσεις ήταν μικρότερες.
Οι κυβερνήσεις, λοιπόν, διοχετεύουν κρατικές "ενέσεις" ρευστότητας, οι κεντρικοί τραπεζίτες κατεβάζουν τα επιτόκια προς το 0%, αλλά τα στοιχεία σε ολόκληρο τον κόσμο δείχνουν πως η οικονομία βρίσκεται σε πολύ χειρότερη θέση από αυτή που αναμενόταν αρχικώς, κάνοντας τα κόκαλα του Κέινς να τρίζουν. Η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη (ΗΠΑ) παθαίνει απανωτά εμφράγματα, η Γηραιά Ήπειρος βρίσκεται στην κυριολεξία διασωληνωμένη στα κανάλια του δανεισμού, ενώ και οι βαλβίδες της λεγόμενης "νέας ατμομηχανής" της Κίνας... μπουκώνουν επικίνδυνα. Κύρια ρίζα του προβλήματος παραμένει η εγγενής αδυναμία στις κερδοφορίες, όπως διέγνωσε ιστορικά πρώτος ο Μαρξ κι έχουμε εξηγήσει σε προηγούμενο σχόλιο (24/10).
Παρόμοια διλήμματα εγείρονται κι από τις μειώσεις των επιτοκίων που δεν δείχνουν να λειτουργούν. Στη θεωρία αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει: θα ρίξει τις δόσεις των δανείων καταναλωτών και επιχειρήσεων. Αλλά στην πράξη δεν υπάρχει εγγύηση ότι οι τράπεζες θα "περάσουν" αυτά τα οφέλη στους δανειολήπτες ή στις επιχειρήσεις που έχουν δανείσει. Ούτε ότι αρκετοί από τους επιχειρηματίες δεν θα εκμεταλλευτούν το "φθηνότερο δανεικό χρήμα" και θα απολύσουν κόσμο ούτως ή άλλως.
Στις ΗΠΑ τα επιτόκια έχουν πέσει από το 5,25% τον περσινό Σεπτέμβριο στα όρια του 0%. Αλλά η ανεργία δεν έχει σταματήσει να ανεβαίνει, φτάνοντας στο 7,6% (υψηλό 16 ετών), καθώς το τελευταίο 12μηνο χάθηκαν συνολικά 3 εκατ. θέσεις εργασίας, ενώ το πιο εντυπωσιακό είναι ότι στην Ισπανία έχουν χαθεί το τελευταίο χρόνο 1 εκατ. θέσεις εργασίας.
Στην Ιαπωνία τα επιτόκια ήταν "μηδενικά", για χρόνια, αλλά η οικονομία της δεν απέφυγε τη μακρόσυρτη στασιμότητα. Οι επενδύσεις βάλτωναν αφού τα κέρδη δεν ανέκαμπταν.
Οι μειώσεις που ανακοινώνονται μπορεί να δίνουν βραχυπρόθεσμες ελπίδες στις αγορές, αλλά πολλοί αμφιβάλλουν για τις μακρόχρονη αποτελεσματικότητα, οδηγώντας ξανά στην ανασφάλεια