"Μύλος" με τις τράπεζες

Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ.
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει περιέλθει σε εξαιρετικά ευάλωτη κατάσταση. Αν ρίξει κανείς μια ματιά στην κεφαλαιοποίησή τους (πόσο αξίζουν δηλαδή οι μετοχές τους στο χρηματιστήριο), θα αισθανθεί ένα ρίγος:
Δεν χρειάζονται ούτε... 5 (!) δισεκατομμύρια ευρώ για να αποκτήσει κάποιος (λ.χ. μια ξένη τράπεζα) τον έλεγχο ολόκληρου του ελληνικού τραπεζικού συστήματος! Οσο εξωφρενικό και αν ακούγεται αυτό, ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι το σύνολο των μετοχών της Εμπορικής, της Alpha Bank και της Eurobank (οι οποίες και οι τρεις μαζί ελέγχουν το 62% της ελληνικής τραπεζικής αγοράς, βάσει του ενεργητικού τους στις 31 Δεκεμβρίου του 2009) αξίζει μόλις 11 δισεκατομμύρια ευρώ, άρα 5 δισ. είναι υπεραρκετά για να αποκτήσει κάποιος τον έλεγχό τους.
Αν προσθέσει κανείς το γεγονός ότι οι περιβόητοι οίκοι αξιολόγησης έχουν υποβαθμίσει τόσο τα ομόλογα του ελληνικού κράτους σε επίπεδο "σκουπιδιών" όσο και την πιστοληπτική ικανότητα των ελληνικών τραπεζών σε ανάλογες κατηγορίες, στερώντας τους έτσι τη δυνατότητα να δανείζονται από τη διεθνή διατραπεζική αγορά και υποχρεώνοντάς τες να εξαρτώνται αποκλειστικά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθίσταται ηλίου φαεινότερη η δύσκολη θέση των τραπεζών της χώρας μας. Η προσπάθεια άμυνας των τραπεζών σε τέτοιες καταστάσεις είναι η προώθηση συγχωνεύσεων μεταξύ τους, προκειμένου κατ' αρχάς να αποτρέψουν επιθετικές εξαγορές τους από άλλες τράπεζες και εν συνεχεία να βελτιώσουν τη σχετική θέση τους στη δοκιμαζόμενη εσωτερική τραπεζική αγορά.
Σε απλά Ελληνικά, δηλαδή, για να μη λέμε θεωρίες, το συμφέρον των ελληνικών τραπεζών επιβάλλει προσπάθειες συγχωνεύσεων μεταξύ της Εθνικής, της Eurobank, της Alpha Bank και της Πειραιώς κατά συνδυασμούς που οι διοικητές αυτών των τραπεζών θα επιλέξουν. Μόνο τέτοιου τύπου συγχωνεύσεις έχουν νόημα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και επαρκείς για να αποτρέψουν τυχόν επιθέσεις εναντίον τους.
"Πριν από μερικά χρόνια η Εθνική Τράπεζα εμφανιζόταν ως απρόσβλητη και επεξέτεινε τις δραστηριότητές της στις βαλκανικές χώρες και στην Τουρκία. Τώρα στα κεντρικά της γραφεία κυριαρχεί ο φόβος της εχθρικής εξαγοράς", έγραψε την περασμένη εβδομάδα η γερμανική οικονομική εφημερίδα "Χάντελσμπλατ" και προσέθετε: "Χρηματοπιστωτικοί κύκλοι υπολογίζουν ότι οι ελληνικές τράπεζες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για επενδυτές από την Τουρκία, τη Ρωσία και τα Αραβικά Εμιράτα".
Επιπροσθέτως, η προεκλογική θέση του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου περί της ανάγκης ύπαρξης ισχυρού "δημόσιου πυλώνα" στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα -ο οποίος είναι ακόμη πιο απαραίτητος στις συνθήκες έσχατης δημοσιονομικής κρίσης που διέρχεται η χώρα- επιβάλλει έναν θεμελιώδη στόχο: τη διαμόρφωση αυτού του "δημόσιου πυλώνα" γύρω από την Εθνική.
Υπό το πρίσμα αυτής της ανάλυσης, η πρόταση της Τράπεζας Πειραιώς για εξαγορά του χρυσοφόρου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της ιδιαίτερου κοινωνικού χαρακτήρα Αγροτικής Τράπεζας δεν δείχνει να υπηρετεί κανέναν από τους δύο στρατηγικής σημασίας στόχους. Δεν αποσκοπεί, δηλαδή, σε συγχώνευση ιδιωτικών τραπεζών, αλλά σε εκμετάλλευση κρατικών κεφαλαίων.
Παράλληλα, προκαλεί πανικό στους αγρότες, οι οποίοι έχουν υποθηκεύσει χωράφια έκτασης εκατομμυρίων στρεμμάτων στην Αγροτική έναντι δανείων που συχνά μάλιστα δεν αποπληρώνουν, βέβαιοι όντες ότι η κρατική ΑΤΕ αποκλείεται να τους πάρει τα χωράφια, ενώ μια ιδιωτικοποιημένη ΑΤΕ βεβαίως και θα τους τα πάρει, ασκώντας απλώς τα νόμιμα δικαιώματά της!
Το ζητούμενο, όμως, από την κυβέρνηση υποτίθεται ότι είναι η ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος και όχι η πρόκληση ενός κοινωνικού προβλήματος στον κόσμο της υπαίθρου...
ΣΥΓΧΥΣΗ : "Αναμπουμπούλα" αντί στρατηγικής!
Τάραξε σίγουρα τα νερά η πρόταση της Τράπεζας Πειραιώς. Η ζωή θα δείξει αν θα αποδειχθεί καταλύτης για ουσιαστικές εξελίξεις στον ελληνικό τραπεζικό τομέα. Μέχρι στιγμής, πάντως, η κίνηση αυτή εξυπηρετεί βεβαίως άριστα τα στενά συμφέροντα χρηματοδότησης της Τράπεζας Πειραιώς. Προκαλεί όμως θόρυβο και αντιδράσεις, χωρίς να εντάσσεται στην υποτιθέμενη στρατηγική της κυβέρνησης. Μα ποιο λόγο έχει η κυβέρνηση να πουλήσει το κερδοφόρο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, πράγμα που σίγουρα θα προκαλέσει κατηγορίες για σκάνδαλο εναντίον της; Το ζητούμενο είναι οι συγχωνεύσεις μεγάλων ιδιωτικών τραπεζών μεταξύ τους, όχι η αμφιλεγόμενη εξαγορά κρατικών τραπεζών.