Η Ελλάδα ως σύμβολο της κρίσης

Tου Πασχου Μανδραβελη
Το κακό για την Ελλάδα είναι ότι έγινε σύμβολο της παγκόσμιας δημοσιονομικής κρίσης. Ο,τι συμβολίζει για τον χρηματοπιστωτικό τομέα η Lehman Brothers, συμβολίζει για τις αποτυχίες του κράτους η χώρα μας. Είναι εύστοχος ο συμβολισμός. Για μια δεκαετία, τουλάχιστον, κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να γίνουμε η Αποτυχία που περιγράφεται σε όλα τα πανεπιστημιακά εγχειρίδια. Η Ελλάδα το 2001 απέκτησε σκληρό νόμισμα κι έκανε τα ακριβώς αντίθετα απ’ όσα η θεωρία και η λογική επιτάσσει. Ξόδεψε αλόγιστα τα δανεικά που έπαιρνε, δεν έφτιαξε φιλικό περιβάλλον για επενδύσεις, στόχευε μόνο στο σήμερα και για το αύριο «είχε ο Θεός των αγορών». Το καλό όμως για την Ελλάδα είναι ότι έχει το συμβολικό βάρος της Lehman Brothers, διότι όλοι ξέρουμε τι συνέβη μετά την κατάρρευση της μικρομεσαίας για το πλαίσιο του χρηματοπιστωτικού τομέα εταιρίας.
Η Ελλάδα όμως, αδίκως πλέον, παραμένει σύμβολο της κρίσης. Ο στιγματισμός της βολεύει όλους εκείνους που έχουν ως βασική θεωρία τους ασπρόμαυρους πόλους «κακό κράτος, καλές αγορές». Ρίχνοντας τη λέξη «Greece» στη συζήτηση επισκιάζονται οι ευθύνες του χρηματοπιστωτικού τομέα στην κρίση. Διότι ναι μεν το κράτος κάνει πολλά άσχημα πράγματα, αλλά οι «αγορές» μπορούν να τα κάνουν χειρότερα· η λέξη «αγορές» μπαίνει σε εισαγωγικά για να ξεχωρίσουν από τις εκείνες των προϊόντων και υπηρεσιών. Το αεροπλανάκι που έφτιαξε με άυλες «αξίες» ο χρηματοπιστωτικός τομέας οδηγεί τον κόσμο σε τρομακτική αβεβαιότητα. Κι αν η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση διότι τα έκανε όλα στραβά, γιατί είναι και η Ιρλανδία που πήγε «by the book»;

Η παραμονή της Ελλάδας ως βασικού συμβόλου της κρίσης δεν βολεύει μόνο θεωρητικά. Βολεύει και εισοδηματικά όλους εκείνους που συνεχίζουν να παίρνουν τεράστια (και πραγματικά) μπόνους, διακινώντας ανέλεγκτα ή στοιχηματίζοντας άυλες «αξίες». Αποκρύπτει μια βασική αποτυχία της αγοράς. Οχι τωρινή αλλά του 2008, τότε που τα ελληνικά ομόλογα πιστοποιούνταν ως ΑΑΑ. Πώς μπορεί μια οικονομία να είναι ώς το 2008 στο κλαμπ των ασφαλέστερων του κόσμου και το 2010 -δεν είχαν αλλάξει πολλά- να καταλήγει στα σκουπίδια; Σύμφωνοι: αποκαλύφτηκε ότι το έλλειμμα του 2009 ήταν μεγαλύτερο απ’ όσο έλεγε η τότε κυβέρνηση. Το χρέος, όμως, δεν κρυβόταν. Η δυναμική του ήταν εμφανής. Η Ελλάδα σε τέσσερα χρόνια (2004-2007) δημιούργησε «χρέη 48 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τι είναι 48 δισ. ευρώ; Το 2007, το κράτος εισέπραξε από άμεσους και έμμεσους φόρους 48 δισ. ευρώ. Η αύξηση του δημόσιου χρέους τα τελευταία 4 χρόνια είναι ίση με το σύνολο των φορολογικών εσόδων του 2007». Το είδε ο κ. Στέφανος Μάνος («Καθημερινή» 26/4/2008), δεν το έβλεπαν στις αγορές;
Ολα τα παραπάνω δεν υπονοούν ότι τώρα τα έχουμε όλα κακώς καμωμένα, ότι το κράτος δεν πρέπει να περιοριστεί, ότι η επίπονη αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας δεν πρέπει να γίνει. Η Ελλάδα τα προσπαθεί όλα αυτά και πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της. Αδίκως όμως συμβολίζει την κρίση, η οποία είναι ευρύτερη από την πρόσληψη των αγροφυλάκων που έκανε η κυβέρνηση Καραμανλή. Τα ίδια funds που χρηματοδοτούσαν τις κρατικές σπατάλες της Ελλάδος, χρηματοδοτούσαν τη φούσκα των ιρλανδικών τραπεζών, όπως και τα εξωφρενικά μπόνους των τραπεζιτών.