Η τρίτη(;) πράξη της ελληνικής τραγωδίας...

Υπάρχει ένα παλιό ανέκδοτο, που λέει ότι ο μόνος λόγος που οι οικονομολόγοι προβαίνουν σε προβλέψεις είναι προκειμένου να έχουν οι μετεωρολόγοι με κάποιον να γελάσουν. Ομως, δεν πρόκειται για ανέκδοτο στη δική μας περίπτωση. Η ελίτ της παγκόσμιας οικονομικής σκέψης, που μίλησε στον Αλέξη Παπαχελά, δεν δίστασε να διατυπώσει με πλήρη σαφήνεια και περισσή ειλικρίνεια τις δυσοίωνες προβλέψεις της για την τύχη της χώρας. Χωρίς ενδοιασμούς και με κυνικό ρεαλισμό, τα διασημότερα ονόματα που έχει να επιδείξει η σύγχρονη οικονομική ανάλυση περιέγραψαν, την περασμένη Δευτέρα, στους «Νέους Φακέλους», το σενάριο της τρίτης πράξης της ελληνικής τραγωδίας. Πρόκειται για πραγματική καταστροφική: εμφύλιος πόλεμος... έξοδος από το ευρώ... κ. λπ.
Τα μαύρα σενάρια για την ελληνική οικονομία επέστρεψαν βίαια. Οικονομολόγοι, κερδοσκόποι και πανίσχυροι επενδυτές στοιχηματίζουν στην πιθανότητα νέας αναδιάρθρωσης, άτακτης χρεοκοπίας, στάσης πληρωμών, εγκατάλειψης του ευρώ. Οι επικεφαλής των μεγαλύτερων επενδυτικών κεφαλαίων του κόσμου και παγκοσμίου φήμης οικονομολόγοι αναπαράγουν πλέον με ένταση όλα τα δεινά για τη χώρα μας καθώς τα στυγερά μέτρα υπονομεύουν την έξοδο από τη βαθιά ύφεση, με συνέπεια η ελληνική οικονομία να παραμένει εγκλωβισμένη στον φαύλο κύκλο της αποπληθωριστικής κρίσης.
Ακόμα και αν όλες οι μεταρρυθμίσεις πετύχουν (που δεν πρόκειται να γίνει), είναι δύσκολο να τα καταφέρει η Ελλάδα. Το κράτος διαλύθηκε και η κοινωνία υποφέρει! Οι όροι που συνοδεύουν τα δάνεια των Μνημονίων κλονίζουν τις κοινωνίες. Οι σωστικές παρεμβάσεις δεν έχουν μειώσει τους κινδύνους χρεοκοπίας. Από την άνοιξη του 2010, που εισήλθαμε στον αστερισμό του Μνημονίου, του πλήρους ελέγχου από την Ουάσιγκτον, το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, τι βλέπουμε; Βροχή τα χαράτσια, οι φόροι είναι αλλεπάλληλοι και εξοντωτικοί, οι μισθοί έχουν πέσει σε έσχατο σημείο, η ανεργία αυξάνεται με ιλιγγιώδη ρυθμό, η αγορά τελείωσε, η ακρίβεια εξολοθρεύει το ήδη πενιχρό εισόδημα του καθενός. Ο κοινωνικός ιστός της χώρας βρίσκεται σε διαδικασία αποσύνθεσης.
Η κοινωνία ασφυκτιά επειδή η οικονομική συνταγή που επελέγη για να τη σώσει, τη βουλιάζει ακόμη περισσότερο. Μια χώρα θα έπρεπε να οργανώνει ορθολογικά τα δημόσια οικονομικά, είτε τελεί σε κατάσταση πτώχευσης είτε όχι. Το κάναμε; Δεν το κάναμε. Μας το επιβάλλουν πλέον οι περιστάσεις. Δεν τρέφω αυταπάτες ότι τέτοια ζητήματα μπορούν να συζητηθούν στο ελληνικό πολιτικό σύστημα και στην ιθύνουσα τάξη. Θα ήλπιζα, όμως, ότι αυτή ακριβώς η συγκυρία θα επέβαλε σε όσους κόπτονται πραγματικά για το καλό του τόπου, να προχωρήσουν σε έναν συντεταγμένο δημόσιο διάλογο, που θα υπερβαίνει τα αφοριστικά «ναι!» και τα αφοριστικά «όχι!». Να δούμε τι θέλουμε, τι μπορούμε και πού πάμε. Πολύ φοβάμαι, όμως, πως ούτε αυτό μπορεί να γίνει. Εκτός και αν η συγκυρία αποδειχτεί τελικά ακόμη πιο δραματική και τους παρασύρει μην περιμένοντας άλλη φορά...
Πόσοι συναγερμοί χρειάζονται για να το καταλάβουμε; Ολες οι δηλώσεις των ξένων ηγετών και του διεθνούς Τύπου δείχνουν ότι «οι ξένες δυνάμεις προετοιμάζονται συστηματικά για όλα τα ενδεχόμενα της Ελλάδας». Τι έγινε μέχρι σήμερα για να μη γίνει η χώρα βαλκανική με μέσο μισθό των 300 ευρώ, ανεργία στο 30% και μαζική μετανάστευση στο εξωτερικό; Τίποτε...
Η ελληνική εμπειρία –ώς τώρα τουλάχιστον– μοιάζει με «ριπλέι» του δράματος της Αργεντινής. Η Ελλάδα έπασχε ιστορικά από δημοσιονομικά προβλήματα και υψηλό πληθωρισμό, προβλήματα που «λύθηκαν» υποτίθεται με την είσοδό μας στην ΟΝΕ το 2001. Η πρώτη δεκαετία εντός ΟΝΕ χαρακτηρίστηκε, όπως είχε συμβεί και με την Αργεντινή μετά τη σύνδεσή της με το δολάριο, από ταχύτατη οικονομική ανάπτυξη, χάρη κυρίως στην είσοδο άφθονων, φθηνών πιστώσεων από έξω. Παράλληλα, όμως, η Ελλάδα έχασε μεγάλο μέρος της ανταγωνιστικότητας, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που η Αργεντινή έχασε την ανταγωνιστικότητά της κυρίως έναντι της Βραζιλίας.
«Υπάρχει ζωτικής σημασίας πρόβλημα ανάπτυξης και η Ελλάδα δεν είναι ανταγωνιστική», επανέλαβε για πολλοστή φορά ο Νουριέλ Ρουμπινί, προβλέποντας την αναπόφευκτη έξοδο από το ευρώ. «Το ίδιο πρόβλημα υπάρχει και με την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία. Οι χώρες αυτές, λόγω του ότι δεν είναι ανταγωνιστικές, έχουν χάσει μερίδια των αγορών τους, που έχουν περάσει στην Κίνα και την Τουρκία».
Ο Ρουμπινί επανέλαβε, επίσης, την επικινδυνότητα της οικονομικής κρίσης που βιώνει η Ελλάδα, αλλά και η Ευρωζώνη, λέγοντας ότι: «Το πρόβλημα της Ελλάδας και της Ε. Ε. είναι πολύ σοβαρό. Δεν υπάρχει εύκολη λύση». Θεωρεί, βέβαια, πως υπάρχουν διάφοροι τρόποι επαναφοράς της ανάπτυξης σε μια χώρα, όπως ο αποπληθωρισμός (αν και πολιτικά επώδυνος). Κατά τη γνώμη του, ο σωστός τρόπος είναι ο γερμανικός. «Η Γερμανία εφάρμοσε μια νέα δομική μεταρρύθμιση, που αύξησε την παραγωγικότητα διατηρώντας τον ονομαστικό μισθό χαμηλό έτσι ώστε να πέσει το κόστος της μονάδας εργασίας. Και αυτή η λύση, όμως, χρειάζεται χρόνια για να δείξει αποτελέσματα. Στη Γερμανία χρειάστηκαν 10–15 χρόνια, όμως τόσα χρόνια χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία δεν έχουν...