Νέο νομοσχέδιο για το κληρονομικό: Ισότιμα δικαιώματα για γάμο και σύμφωνο συμβίωσης,

 

Αυξάνεται η νόμιμη μοίρα του επιζώντος συζύγου στο 33,3% όταν υπάρχει ένα παιδί και θεσπίζεται κληρονομικό δικαίωμα για σύντροφο χωρίς τυπική ένωση, υπό προϋποθέσεις

Τομές στο κληρονομικό δίκαιο εισάγει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, επιχειρώντας να αποτυπώσει τις κοινωνικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών και να αναγνωρίσει ότι η οικογενειακή ζωή δεν ταυτίζεται αποκλειστικά με τον γάμο, αλλά συγκροτείται και μέσα από άλλες σταθερές σχέσεις.

Κεντρική αλλαγή αποτελεί η πλήρης εξομοίωση των κληρονομικών δικαιωμάτων των συζύγων, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για θρησκευτικό ή πολιτικό γάμο, με εκείνα των συντρόφων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Ο νομοθέτης καταργεί κάθε διαφοροποίηση μεταξύ των δύο μορφών ένωσης και τις αντιμετωπίζει πλέον με τον ίδιο τρόπο στο πεδίο της κληρονομικής διαδοχής.

Παράλληλα, αλλάζει για πρώτη φορά μετά από περίπου 80 χρόνια το καθεστώς της νόμιμης μοίρας. Η νόμιμη μοίρα του επιζώντος συζύγου αυξάνεται από το 25% στο 33,3% όταν υπάρχει ένα παιδί, ενώ τα υπόλοιπα δύο τρίτα της κληρονομίας αποδίδονται στο τέκνο. Στις περιπτώσεις περισσότερων παιδιών, τα συνολικά ποσοστά παραμένουν αμετάβλητα.

Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η νέα πρόβλεψη για τους συντρόφους που βρίσκονται σε ελεύθερη ένωση, χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης. Για πρώτη φορά, ο επιζών σύντροφος εντάσσεται στην πέμπτη τάξη της κληρονομικής διαδοχής και αποκτά δικαίωμα κληρονομίας, όταν δεν υπάρχουν συγγενείς που καλούνται εκ του νόμου, όπως παιδιά, σύζυγος ή γονείς. Προϋπόθεση είναι να έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον τρία χρόνια συμβίωσης πριν από τον θάνατο και να υποβληθεί αίτηση στο δικαστήριο εντός τεσσάρων μηνών.

Το νομοσχέδιο ενισχύει επίσης την προστασία του επιζώντος συντρόφου όταν υπάρχουν παιδιά του εκλιπόντος. Προβλέπεται ότι ο σύντροφος διατηρεί την οικοσκευή, μπορεί να παραμείνει στην κοινή κατοικία για ένα έτος και, εφόσον είχε προσφέρει ουσιώδη και χωρίς αντάλλαγμα βοήθεια, δικαιούται χρηματική αποζημίωση.

Αλλαγές εισάγονται και υπέρ των συζύγων όταν δεν υπάρχουν στενοί συγγενείς, καθώς καθίστανται πλέον μοναδικοί κληρονόμοι. Τέλος, προβλέπεται ότι σε περίπτωση υπερδιετούς διάστασης, ακόμη και χωρίς να έχει εκδοθεί διαζύγιο, ο επιζών σύζυγος αποκλείεται από την κληρονομική διαδοχή, με τα παιδιά να κληρονομούν αποκλειστικά.