AI και εργασία: Περισσότερο από 850.000 εργαζόμενοι στην Ελλάδα επηρεάζονται

 Περισσότεροι από 850.000 εργαζόμενοι στη χώρα μας θα επηρεαστούν άμεσα ή έμμεσα από την τεχνητή νοημοσύνη τα επόμενα χρόνια. Αν και η πλειονότητα των απασχολουμένων δεν αναμένεται να δει άμεση απειλή, η μελέτη του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ) δείχνει ένα επείγον ζήτημα: η προσαρμογή και εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού είναι πλέον μονόδρομος.

Οι ειδικότητες που βρίσκονται στη μεγαλύτερη «ζώνη κινδύνου» περιλαμβάνουν χειριστές, υπαλλήλους γραφείου, γραμματείς και δακτυλογράφους, τραπεζοϋπαλλήλους, μεσίτες χρηματοοικονομικών συναλλαγών, οικονομικούς αναλυτές, υπαλλήλους μισθοδοσίας και μεταφορείς. Για αυτούς, η τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται να οδηγήσει σε αλλαγή αντικειμένου εργασίας ή και υψηλή ανεργία.

Στον αντίποδα, επαγγέλματα όπως των ψυχολόγων, των βιολόγων, των ταχυδρόμων αλλά και των μοντέλων/μανεκέν θεωρούνται λιγότερο εκτεθειμένα. Η μελέτη τονίζει ότι, σε αντίθεση με προηγούμενα κύματα αυτοματισμού που «χτύπησαν» κυρίως χειρωνακτικές εργασίες, η σημερινή τεχνολογική επανάσταση αγγίζει τον πυρήνα της γνωστικής εργασίας: λήψη αποφάσεων, γλωσσική παραγωγή, ανάλυση δεδομένων και σύνθεση πληροφοριών.

Με την εξάπλωση των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων και πιο εξελιγμένων Reasoning Models, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να υποστηρίξει ή να υποκαταστήσει διαδικασίες σκέψης, θέτοντας το ερώτημα πώς θα μοιάζει ο κόσμος όταν «το κόστος της σκέψης θα συγκλίνει προς το μηδέν».

Οι ερευνητές σημειώνουν πως ο δημόσιος διάλογος για το θέμα είναι έντονος στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά στην Ελλάδα παραμένει περιορισμένος – κάτι που, όπως υποστηρίζουν, δεν είναι τυχαίο.

Παράλληλα, στοιχεία άλλης μελέτης (Thanos & Kapoutsis, 2024) αποτυπώνουν τη στάση των επιχειρήσεων απέναντι στην τεχνολογία:
– Το 50% σχεδιάζει αυτοματοποίηση εργασιών στο άμεσο μέλλον.
– Το 20% εξετάζει μείωση προσωπικού λόγω έλλειψης δεξιοτήτων.
– Το 30% θεωρεί πιθανή την εμπορική υιοθέτηση ανθρωποειδών ρομπότ μέχρι το 2030.

Με αυτά τα δεδομένα, η πίεση για μεγάλες αλλαγές στην αγορά εργασίας είναι εμφανής. Σε επαγγελματικούς κλάδους που απειλούνται συνολικά, ενδέχεται να απαιτηθεί πλήρης ανασχεδιασμός θέσεων και ευρείας κλίμακας προγράμματα επανακατάρτισης. Σε άλλους, στοχευμένη αναβάθμιση δεξιοτήτων μπορεί να διασώσει θέσεις εργασίας και να αυξήσει την παραγωγικότητα, μετατοπίζοντας τους εργαζομένους σε καθήκοντα χαμηλότερης έκθεσης.

Το συμπέρασμα της μελέτης είναι σαφές: η τεχνητή νοημοσύνη δεν φέρνει μόνο ρίσκα· φέρνει και ευκαιρίες. Όμως, χωρίς έγκαιρη προσαρμογή, εκπαίδευση και πολιτικές στήριξης, το κόστος μετάβασης θα είναι υψηλό για τους εργαζόμενους και την οικονομία.