Καταρρέουν μισθοί και ωράρια εργασίας

Εικόνα κατάρρευσης παρουσιάζουν οι μισθοί και οι εργασιακές σχέσεις (ωράριο εργασίας, κλαδικές συμβάσεις, επιδόματα) τους τελευταίους μήνες, με αποκορύφωμα τουλάχιστον 1.500 επιχειρήσεις (αύξηση 600% σε σχέση με πέρυσι) να έχουν καταγγελθεί ότι δεν έχουν ακόμη καταβάλει το Δώρο των Χριστουγέννων (νόμιμη ημερομηνία καταβολής 21 Δεκεμβρίου), ενώ πολλαπλάσιες είναι οι καταγγελίες για μη καταβολή δεδουλευμένων για τους τελευταίους 2 έως 8 μήνες, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που συνέλεξε το ΣΕΠΕ και δημοσίευσε η "Αυγή" την περασμένη Τετάρτη.
Η κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας (επίσημο ποσοστό 17,8%, πραγματικό 21% και με προοπτική, σύμφωνα με το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, να φθάσει το εφιαλτικό 28%, δηλαδή σχεδόν 1,5 εκατομμύριο ανέργους το 2012) συνοδεύεται από δραματικές αλλαγές στην αγορά εργασίας. Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας) επιβεβαιώνουν πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, καθώς το πρώτο εννεάμηνο του 2011, σε αντιστοιχία με την ίδια περίοδο πέρυσι, η μερική απασχόληση σημείωσε αύξηση κατά 100% και η εκ περιτροπής εργασία κατά 300%, οδηγώντας έτσι σε δραματική μείωση και τους μισθούς.
Εργαζόμενοι με πλήρη απασχόληση αποδέχονται υπό την απειλή της απόλυσης εργασία 4, 3 ή ακόμα και 1 ημέρας την εβδομάδα με αντίστοιχη μείωση των μισθών τους, αν και σε αρκετές περιπτώσεις οι πραγματικές ώρες εργασίας που καλείται να δουλέψει κάποιος εργαζόμενος ίσως είναι και περισσότερες του οκταώρου, ασχέτως του τι έχει συνομολογηθεί σε μια ατομική σύμβαση εργασίας.
Κατάρρευση της πλήρους απασχόλησης.
Επιπλέον, όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία του ΣΕΠΕ, μία στις δύο μετατροπές συμβάσεων από πλήρη σε εκ περιτροπής εργασία γίνεται με μονομερή απόφαση του εργοδότη, ενώ σε αρκετές περιοχές (π.χ. Αττική) οι νέες προσλήψεις είναι μοιρασμένες μεταξύ πλήρους και ευέλικτης απασχόλησης. Ωστόσο, στον Νομό Θεσσαλονίκης, οι ευέλικτες σχέσεις εργασίας υπερτερούν, καθώς το άθροισμα των νέων προσλήψεων μερικής και εκ περιτροπής εργασίας φθάνει τις 24.806 έναντι 18.756 προσλήψεων πλήρους απασχόλησης.
Είναι ακόμα ενδεικτικό ότι:
* Το 2009 οι συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης αντιπροσώπευαν το 79% των νέων συμβάσεων, το 2010 αντιπροσώπευαν το 66,9% και το πρώτο εννεάμηνο του 2011 μόλις το 58,92%.
* Οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης των προηγούμενων ετών που μετατράπηκαν στη διάρκεια του 2011 είναι αυξημένες κατά 102,46% όσον αφορά τη μερική απασχόληση και 307,44% για την εκ περιτροπής απασχόληση, κατόπιν συμφωνίας με τους εργαζομένους. Πρωτοφανή αύξηση της τάξης του 1.192,39% παρουσιάζει η εκ περιτροπής εργασία με μονομερή απόφαση του εργοδότη σε σχέση με τις αντίστοιχες του 2010.
* Το 2010 μετατράπηκαν 26.253 συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης σε άλλες μορφές ευέλικτων συμβάσεων εργασίας. Ο αριθμός αυτός είναι κατά 54,6% αυξημένος σε σχέση με το 2009. Ήδη τους εννιά πρώτους μήνες του 2011 έχουν μετατραπεί 42.488 συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης είτε σε συμβάσεις μερικής είτε σε συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας.

Φθηνοί οι νέοι, απολύονται οι μεγαλύτεροι...
* Οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα (μέσω της υπογραφής επιχειρησιακών ή ατομικών συμβάσεων) υπολογίζεται ότι έχουν υποχωρήσει κατά μέσον όρο πάνω από 25% (από 8% έως 20%, υπολογίζει με επίσημα στοιχεία το ΣΕΠΕ), ενώ το 70% των επιχειρήσεων, είτε έχουν προχωρήσει σε μείωση μισθών είτε όχι, καθυστερούν την καταβολή των δεδουλευμένων στους εργαζόμενους.
* Η τρόικα έχει απαιτήσει για την εκταμίευση της 7ης δόσης να μειωθούν οι κατώτατοι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές. Το υπουργείο Εργασίας έχει δεσμευτεί ότι από τις πρώτες ημέρες του νέου χρόνου θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις μεταξύ των "κοινωνικών εταίρων" για μείωση των μισθών (σ.σ.: την Τετάρτη η ΓΣΕΕ επισκέπτεται τον πρωθυπουργό Λ. Παπαδήμο διευκρινίζοντας ότι δεν πρόκειται να συζητήσει τέτοιο θέμα), ενώ θα προωθήσει σε δύο δόσεις μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Από την πλευρά του ο ΣΕΒ έχει διαμηνύσει, προφανώς ενόψει διαπραγματεύσεων για περαιτέρω ευελιξία (!) στη αγορά εργασίας, τονίζοντας επίσης ότι το μέσο κόστος εργασίας στη χώρα μας, παρά τις σημαντικές μειώσεις, παραμένει υψηλό, στοχεύοντας έτσι (και) στους κατώτατους μισθούς.
* Πάντως το υπουργείο Εργασίας προώθησε λίγο πριν φύγει το 2011 εγκύκλιο για την πρόσληψη και απασχόληση (για διετή εργασιακή εμπειρία) νέων ηλικίας 18 - 25 ετών με μειωμένους έως 20% μισθούς σε σχέση με τις αμοιβές που προβλέπουν είτε η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας είτε οι κλαδικές ομοιοεπαγγελματικές και οι επιχειρησιακές συμβάσεις.
Η αμοιβή των νέων πέφτει έτσι στα 601 ευρώ μεικτά ή 490 καθαρά (έναντι των 751 ευρώ που παραμένει το κατώφλι της ΕΓΣΣΕ). Οι επιχειρήσεις που αναμένεται να σπεύσουν να επωφεληθούν δεν θα πρέπει να έχουν προχωρήσει σε απολύσεις το τελευταίο τρίμηνο, ωστόσο εξαιρούνται οι οικειοθελείς αποχωρήσεις, γεγονός που αναμένεται να τροφοδοτήσει κύμα νέων "αποχωρήσεων" παλαιών και ακριβών εργαζομένων και αντικατάστασή τους από φθηνούς νέους εργαζόμενους