Ο Καπιταλισμός καταρρέει και πάει κατηγορούμενος..

Τα μεγάλα ΜΜΕ θα ισχυριστούν ομόφωνα ότι όλα αυτά ήταν η αναπόφευκτη συνέπεια του γεγονότος ότι όλοι οι Αμερικάνοι «είχαν ένα επίπεδο διαβίωσης που ξεπερνούσε τα όρια των εισοδημάτων τους». Μην τους πιστεύετε. Η τεράστια πλειονότητα των ανθρώπων που καλούνται να πληρώσουν το κόστος αυτής της καταστροφής δεν ευθύνονται καθόλου. Δεν έκαναν τίποτε κακό.Η κρίση προκλήθηκε εξαιτίας ενός παράλογου συστήματος ελεύθερης αγοράς και της αδηφάγου πλεονεξίας μιας μικρής άρχουσας τάξης. Η κατάρρευση της Γουόλ Στριτ αποτελεί το «κατηγορώ» ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο αποδείχθηκε για ακόμη μια φορά «ακατάλληλο να κυβερνά», όπως έγραψαν ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς πριν από 150 χρόνια περίπου.Ο αχανής χαρακτήρας της κρίσης απαιτεί πια μια εναλλακτική λύση που δεν θα περιορίζεται απλώς σε νέες ρυθμίσεις και κανονισμούς που θα επιβληθούν στις τράπεζες, ούτε στις κρατικές παρεμβάσεις διάσωσης οποιασδήποτε σπείρας επιχειρηματικών παρασίτων αποτυγχάνει κάθε φορά. Εν τέλει απαιτεί ένα όραμα μιας συνολικά διαφορετικής κοινωνίας, ενός σοσιαλιστικού κόσμου αφοσιωμένου στις αρχές της αλληλεγγύης, της δημοκρατίας και της απελευθέρωσης. Είναι αδύνατο να μπορέσει να υπερβάλει κανείς όσον αφορά την έκταση αυτού που συνέβη στον κόσμο του χρηματοπιστωτικού συστήματος τις τελευταίες εβδομάδες. Σενάρια που μόλις πριν από έναν μήνα θα απορρίπτονταν κατηγορηματικά ως φαντασιώσεις ριζοσπαστών καταστροφολόγων, τώρα εμφανίζονται ως παραδεκτά γεγονότα στις πρώτες σελίδες εφημερίδων όπως η «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ». Η τελευταία περίπτωση μιας μέχρι σήμερα αδιανόητης εξέλιξης ήταν η εθνικοποίηση της AIG, της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρείας στον κόσμο, στην οποία ουσιαστικά προέβη η κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Όταν απέτυχαν οι απέλπιδες προσπάθειες του υπουργείου Οικονομικών και της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να βρουν έναν ιδιώτη για να διασώσει την AIG, η κυβέρνηση μπήκε μπροστά και με ένα δάνειο 85 δισ. δολ., πήρε τον ουσιαστικό έλεγχο της εταιρείας. Είναι πολύ εύκολο να πελαγώσει κανείς στις λεπτομέρειες του τι ακριβώς συνέβη. Είναι όμως σημαντικό να μη χάσει από το οπτικό του πεδίο τη μεγάλη εικόνα: Δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί στα σοβαρά ότι το καζίνο υψηλού κινδύνου που ονομάζεται Γουόλ Στριτ συνεισέφερε, έστω στο ελάχιστο, στο καλό της κοινωνίας ως σύνολο. Όλος αυτός ο κόσμος των credit default swaps, των hedge funds, των δομημένων ομολόγων και της υπόλοιπης αλφαβητικής σούπας που σκαρφίστηκε η Γουόλ Στριτ στην περίοδο του πρόσφατου οικονομικού μπουμ είχε ένα και μοναδικό σκοπό: να κάνει μια απειροελάχιστη μειοψηφία ανθρώπων τόσο πλούσιους όσο δεν μπορεί να συλλάβει και η πιο άγρια φαντασία των περισσότερων ανθρώπων. Η χρηματιστική καταστροφή που εκτυλίσσεται στη Γουόλ Στριτ είναι προϊόν τυφλής απληστίας και αλαζονείας. Και τώρα που ο πύργος με τα τραπουλόχαρτα καταρρέει, η σειρά διασώσεις στις οποίες προβαίνει η αμερικανική κυβέρνηση μας δίνει ένα επιπλέον μάθημα: Όσο μεγαλύτερο είναι το στοίχημα και όσο πιο ευρύτερη είναι η πιθανή ζημιά σε περίπτωση που χαθεί το στοίχημα, τόσο πιο πιθανό είναι να χρειαστεί η διασωστική παρέμβαση των ομοσπονδιακών αρχών, ώστε να αποτραπεί η λήξη του όλου παιχνιδιού. Τώρα που η χρηματοοικονομική καταιγίδα έχει χτυπήσει με όλη της τη δύναμη, τα νεοφιλελεύθερα δόγματα των τελευταίων δεκαετιών τρίζουν συθέμελα. Κυρίως τρίζει η άποψη ότι η ελεύθερη αγορά μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά μόνον αν η κρατική εποπτεία και η κρατική ρύθμιση παραμένουν στο μίνιμουμ δυνατό, ή ακόμη καλύτερα αν καταργούνταν τελείως.

Ακόμη και ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος Τζον Μακέιν, σε έναν από τους τελευταίους λόγους του, επιδεικνύει ένα άγνωστο μέχρι τώρα ζήλο υπέρ μιας χρηματοπιστωτικής μεταρρύθμισης «του αδίστακτου μάνατζμεντ και της κουλτούρας καζίνο που επικρατεί στη Γουόλ Στριτ». Δυστυχώς γι’ αυτόν, το παρελθόν του βρίθει από προσπάθειες υποστήριξης της απορύθμισης. «Παίρνετε συνέντευξη από τον μεγαλύτερο υποστηρικτή του ελεύθερου εμπορίου, αλλά και από τον μεγαλύτερο υποστηρικτή της απορύθμισης που θα συναντήσετε ποτέ», δήλωνε πέρυσι περήφανος σε έναν δημοσιογράφο. Ο Μπάρακ Ομπάμα μιλάει σήμερα επίσης με σκληρά λόγια για τη Γουόλ Στριτ, μολονότι τόσο αυτός όσο και η συνυποψήφιά του στους Δημοκρατικούς Χίλαρι Κλίντον μάζεψαν τεράστια ποσά από τη χρηματοπιστωτική βιομηχανία, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης εκστρατείας τους, έκφραση της στροφής των επιχειρήσεων προς τους Δημοκρατικούς.