Χριστούγεννα με «απογειωμένες» τιμές: Ακρίβεια σε γλυκά, κρέατα και παιχνίδια

 

Με την εορταστική περίοδο να ξεκινά και τις οικογένειες να ετοιμάζονται για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, η αγορά βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα νέο κύμα ακρίβειας. Οι τιμές σε βασικά εορταστικά προϊόντα – από σοκολάτες και γλυκά μέχρι κρέατα και παιδικά παιχνίδια – εμφανίζουν σημαντικές αυξήσεις, προκαλώντας προβληματισμό σε καταναλωτές και επαγγελματίες.

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία από την αγορά τροφίμων και τις εκτιμήσεις επαγγελματιών, τα χριστουγεννιάτικα γλυκά όπως μελομακάρονα, κουραμπιέδες και δίπλες καταγράφουν αισθητά αυξητικές τάσεις σε σχέση με πέρσι. Οι ζαχαροπλάστες αποδίδουν τις αυξήσεις στο υψηλότερο κόστος πρώτων υλών, όπως το βούτυρο, τα αμύγδαλα και το μέλι, αλλά και στο ενεργειακό κόστος που συνεχίζει να πιέζει τη βιοτεχνική παραγωγή. Τα πιο «πολυτελή» γλυκίσματα, ειδικά όσα περιέχουν υψηλής ποιότητας σοκολάτα, έχουν επιβαρυνθεί ακόμη περισσότερο, καθώς η παγκόσμια τιμή του κακάο κινείται ανοδικά τους τελευταίους μήνες.

Οι τιμές για απλούς κουραμπιέδες, μελομακάρονα και δίπλες φτάνουν ακόμη και τα 21 ευρώ το κιλό σε ορισμένα ζαχαροπλαστεία. Πολλοί καταναλωτές, βλέποντας τις νέες τιμές, καταφεύγουν είτε σε μικρότερες ποσότητες είτε σε πιο απλές εκδοχές των γλυκών, προκειμένου να περιορίσουν τη δαπάνη.

Με σημαντικές ανατιμήσεις μπαίνει στην εορταστική περίοδο και η αγορά κρέατος, με τα βασικά είδη για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι να είναι ακριβότερα σε σχέση με πέρσι. Οι καταναλωτές διαπιστώνουν ήδη στα κρεοπωλεία ότι η φετινή χρονιά είναι από τις ακριβότερες της τελευταίας δεκαετίας, ενώ οι επαγγελματίες επισημαίνουν ότι το κύμα ακρίβειας οφείλεται τόσο στο αυξημένο κόστος παραγωγής όσο και στη μειωμένη προσφορά.

Η σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2024 δείχνει καθαρές αυξήσεις σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες. Η γαλοπούλα πέρσι πωλούνταν 11–13 ευρώ το κιλό, ενώ φέτος στη Βαρβάκειο η τιμή ξεκινά από τα 8,99 ευρώ το κιλό, με τα συνοικιακά κρεοπωλεία να κινούνται υψηλότερα. Το αρνί και το κατσίκι, που το 2024 κόστιζαν 12–16 ευρώ το κιλό, φέτος διαμορφώνονται στα 14–17 ευρώ το κιλό. Το χοιρινό, από 4–5,50 ευρώ το κιλό πέρσι, κινείται πλέον στα 5,98–6,50 ευρώ το κιλό. Το ολόκληρο κοτόπουλο, που πέρσι κυμαινόταν στα 3,50–5 ευρώ το κιλό, φέτος φτάνει τα 3,50–5,50 ευρώ το κιλό. Το μοσχάρι, τέλος, από 12–14,50 ευρώ το κιλό πέρσι, απογειώνεται φέτος στα 15,90–19 ευρώ το κιλό. Η αύξηση είναι ιδιαίτερα έντονη σε μοσχάρι, χοιρινό και αρνί, όπου η ανατίμηση αγγίζει ή και ξεπερνά το 20–30%.

Κρεοπώλες και παραγωγοί εξηγούν ότι οι τιμές ανεβαίνουν κυρίως για τρεις λόγους. Πρώτον, το αυξημένο κόστος ζωοτροφών το τελευταίο έτος έχει επιβαρύνει σημαντικά το τελικό κόστος του κρέατος. Δεύτερον, τα μεταφορικά και η ενέργεια, με υψηλότερες τιμές στα καύσιμα και στο λειτουργικό κόστος, περνούν αναγκαστικά στην τελική τιμή. Τρίτον, η μειωμένη παραγωγή σε ορισμένες περιοχές, είτε λόγω ζημιών από καιρικά φαινόμενα είτε λόγω συρρίκνωσης του πρωτογενούς τομέα, πιέζει την προσφορά, ειδικά στα αμνοερίφια.

Οι οικογένειες εμφανίζονται ολοένα και πιο επιφυλακτικές. Πολλοί στρέφονται σε οικονομικότερες επιλογές, όπως το χοιρινό αντί για μοσχάρι ή αρνί, ή αγοράζουν μικρότερες ποσότητες. Παράλληλα, αυξάνονται οι καταναλωτές που συγκρίνουν συστηματικά τιμές ανάμεσα στη Βαρβάκειο και τα συνοικιακά κρεοπωλεία, ώστε να πετύχουν τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομία.

Το στοίχημα για την αγορά παίζεται, όπως κάθε χρόνο, στο τελευταίο δεκαήμερο πριν από τα Χριστούγεννα, όταν παραδοσιακά κορυφώνεται η κίνηση. Ωστόσο, οι επαγγελματίες φοβούνται ότι η ακρίβεια θα περιορίσει τον συνολικό όγκο των αγορών, παρά την αυξημένη ζήτηση των γιορτών. Ιδιαίτερη σημασία έχει φέτος και το γεγονός ότι, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, δεν θα υπάρχει το «Καλάθι των Χριστουγέννων», μέσω του οποίου τα σούπερ μάρκετ προσέφεραν εκπτώσεις στη γαλοπούλα.

Την ίδια στιγμή, η πίεση δεν περιορίζεται μόνο στα τρόφιμα. Στα παιδικά παιχνίδια, οι λιανέμποροι καταγράφουν αυξήσεις έως και άνω του 30% σε πολλές κατηγορίες, τις οποίες αποδίδουν στο αυξημένο κόστος εισαγωγής, στα μεταφορικά και στα υψηλότερα λειτουργικά έξοδα των καταστημάτων. Οι γονείς μιλούν ήδη για μία από τις δυσκολότερες χρονιές, καθώς η λίστα δώρων «τσιμπάει» αισθητά.

Παρά τις ανατιμήσεις, η αγορά παραμένει σε αναμονή για το παραδοσιακό «κύμα» κατανάλωσης λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Ωστόσο, πολλοί επαγγελματίες εκφράζουν την ανησυχία ότι η μειωμένη αγοραστική δύναμη θα συμπιέσει τις πωλήσεις, ακόμη κι αν οι ανάγκες των γιορτών συνήθως οδηγούν σε αυξημένη κατανάλωση.